Door: Laurens Helmstäter

Heb jij last van een burn-out en zoek jij naar methodes om je herstel te versnellen? Dan zijn aanpassingen in je voeding of ondersteuning van supplementen wellicht niet het eerste waar je aan denkt.

Hoewel een burn-out primair niet wordt veroorzaakt door ongezonde voeding, kunnen aanpassingen in het voedingspatroon en bepaalde supplementen wel degelijk een bijdrage leveren aan een spoedig herstel.

In dit artikel ontdek je welke processen in je lijf verstoord raken bij een burn-out en welke voeding en supplementen een positief effect hebben op de burn-out behandeling.

Hoe ontstaat een burn-out?

Een burn-out is in feite niets meer dan het eindstation van teveel chronische stress.

Het ‘gaspedaal’ van ons lichaam is te vaak en te lang ingedrukt en het ‘rempedaal’ is nagenoeg vergeten.

Hoewel acute stress altijd een belangrijk onderdeel was van de vlucht-vechtreactie (belangrijk overlevingsmechanisme), is chronische stress een nieuwkomer in de evolutie van de mens.

Of we nu op de vlucht moeten slaan voor een tijger of dat onze baas de werkdruk opvoert, het lichaam voelt zich in beide gevallen bedreigd.

Zelfs als je naar een spannende film zit te kijken en helemaal meeleeft met de hoofdpersonage, gaat je lichaam stresshormonen produceren vanwege een fictieve gevaarlijke situatie.

Tot op de dag van vandaag kent ons lichaam het verschil niet tussen acute stress en chronische stress.

Kortom, het lichaam associeert welke vorm van stress dan ook, altijd met (levens)gevaar.

Wat gebeurt er bij teveel chronische stress?

Chronische stress zorgt voor actie en afbraak in het lijf, terwijl ontspanning en rust zorgt voor opbouw en herstel.

Bij chronische stress wordt de vlucht-vechtreactie voortdurend geactiveerd. Dit kost enorm veel energie. Deze energie kan vervolgens niet naar andere belangrijke organen, die zorgen voor een goed functionerende stofwisseling in het lichaam.

Bij stress worden hormonen als adrenaline en cortisol het lijf ingepompt om energie vrij te maken voor de vlucht-vechtreactie. En dat heeft nadelen voor de aanwezige vitaminen en mineralen in ons lijf.

Als we kijken naar de aanmaak van adrenaline, dan zijn hiervoor onder andere zink, ijzer en magnesium nodig. Ook vitamine B3, B6 en vitamine C spelen hierbij een belangrijke rol.

Bij de aanmaak van cortisol zijn vitamine A, B3, B6, C, E en zink betrokken.

Diezelfde vitaminen en mineralen zijn grotendeels ook nodig voor de aanmaak van onder andere het slaaphormoon melatonine en de rustgevende neurotransmitter GABA.

Waarom de juiste voedingsstoffen de burn-out behandeling ondersteunen

Ben je dus constant adrenaline en cortisol aan het produceren, dan blijven er niet genoeg voedingsstoffen over voor het maken van andere belangrijke hormonen en neurotransmitters.

Geen wonder dat er uiteindelijk klachten ontstaan, zoals vermoeidheid, slapeloosheid en stemmingsstoornissen.

Ook verlies van libido, menstruatieproblemen, vruchtbaarheidsproblemen, spijsverteringsklachten en problemen met het reguleren van de bloeddruk kunnen te maken hebben met langdurige chronische stress.

Natuurlijk is het vermijden van chronische stressoren en het opzoeken van meer ontspanning een belangrijk onderdeel bij een burn-out behandeling. Zo hoeven er immers geen onnodig veel voedingsstoffen gebruikt te worden voor het aanmaken van de stresshormonen.

Toch hebben mensen met een burn-out vaak moeite met ontspannen en rust nemen. Het slapen lukt immers niet meer zo goed, er heersen veel onrustige gevoelens en angsten en elke stressprikkel is er één teveel.

Dit zijn allemaal aanwijzingen op een biochemische verstoring in de hersenen en de rest van het lichaam. En dat hangt grotendeels samen met tekorten van bepaalde vitaminen en mineralen die zijn opgegaan aan de chronische stress.

Worden deze tekorten niet snel aangevuld, dan kan een burn-out onnodig lang duren. Praten met je pschycholoog of burn-out coach is uiteraard een verstandige zet, maar in veel gevallen ook onvoldoende om goed te herstellen.

Daarom lees je hieronder welke voedings- en supplementen adviezen baat hebben bij een burn-out behandeling.

Welke voeding ondersteunt de burn-out-behandeling?

1. Koolhydraatarm

De bloedsuikerspiegel is één van de eerste dingen die moet worden aangepakt bij het behandelen van een burn-out. Een sterk schommelende bloedsuikerspiegel heeft als gevolg een stijging van cortisol.

Voedingsmiddelen die de bloedsuikerspiegel verhogen, omvatten alle geraffineerde suikers, alcohol en vruchtensap. Zelfs te veel zetmeelrijke koolhydraten, zoals aardappelen, brood, pasta, witte rijst en fruit kunnen problemen veroorzaken.

Het is daarom belangrijk om te focussen op voedingsmiddelen met weinig koolhydraten en suikers of die een lage invloed hebben op de bloedsuikerspiegel (ook wel glycemische lading genoemd).

2. Eiwit-, vet- en vezelrijk

Het toevoegen van eiwitten en gezonde vetten aan elke maaltijd is van vitaal belang, omdat deze macronutriënten de afgifte van bloedsuiker vertragen.

Dit omvat niet-zetmeelrijke groenten, vlees, vis, noten, zaden, bessen, avocado, kokosolie en olijfolie.

Bovendien bevatten deze voedingsmiddelen ook een hoop vitaminen en mineralen die hard nodig zijn om te herstellen.

3. Lage maaltijdfrequentie

De bloedsuikerspiegel wordt ook stabieler bij een lage maaltijdfrequentie.

Dat betekent dat je tussendoortjes beter weg kunt laten en je het beste kan houden aan maximaal 3 maaltijden per dag.

4. Vermijd stimulerende middelen

Stimulerende middelen zoals koffie (cafeïne) en tabak verhogen de productie van cortisol.

Probeer daarom zoveel mogelijk weg te blijven hiervan.

Welke supplementen ondersteunen de burn-out-behandeling?

1. Adaptogene kruiden

Adaptogene kruiden zijn goed in te zetten bij een burn-out. Ze helpen om de adaptogene capaciteit te verhogen.

Oftewel, adaptogene kruiden maken je meer weerbaar tegen stressoren en zorgen voor een verbeterde stressbestendigheid.

Enkele bekende adaptogene kruiden zijn ashwagandha, rhodiola rosea en panax ginseng.

2. Magnesium

Langdurige stress zorgt voor een verhoogde magnesiumuitscheiding. Magnesium is belangrijk voor een goede kwaliteit van slapen.

Magnesium in de vorm van een supplement, verbetert de slaapkwaliteit vanwege een hogere productie van melatonine.

Magnesium heeft daarnaast een ontspannende werking op de spieren en vermindert spanningshoofdpijn, rusteloosheid, hyperactiviteit en nervositeit.

3. Zink

Langdurige stress zorgt ook voor een verhoogde zinkuitscheiding. Zink heeft een belangrijke functie in het reguleren van neurotransmitters.

Zink in de vorm van een supplement, kan onder andere positieve effecten hebben op stress, verminderde weerstand en psychosociale problemen.

4. Vitamine B-complex

De B-vitaminen zijn belangrijk voor het functioneren van het zenuwstelsel.

Ze hebben een positief effect op onrust, geïrriteerdheid, nervositeit, depressie en slapeloosheid.

De B-vitaminen werken nauw samen in een complex en zijn voor hun individuele taken sterk van elkaar afhankelijk. Het verdient dus aanbeveling om deze nooit los, maar altijd samen te geven.

5. Omega 3 vetzuren

Omega 3 vetzuren zijn belangrijk voor goed functionerende hersenen. Het is met name belangrijk voor de concentratie en het geheugen.

Ook hebben ze een ontstekingsremmende werking, waardoor het lichaam meer ruimte krijgt voor opbouw en herstel.

Wat misschien wel het belangrijkste is van omega 3 vetzuren, is dat de flexibiliteit toeneemt en daardoor de stressbestendigheid wordt verbeterd.

Bovendien hebben de meeste mensen een enorm tekort aan omega 3 vetzuren, waardoor suppletie in de vorm van goede visolie bijna onmisbaar is bij de behandeling van een burn-out.

Burn-out behandeling

Steeds meer mensen krijgen te maken met een burn-out. De cijfers laten zien dat 14% van de werknemers hiermee te maken heeft. Dat is erg zorgwekkend, als je je bedenkt dat het herstel van een burn-out maanden en soms zelf jaren kan duren. Als je midden in een burn-out zit, zit je daar natuurlijk niet op te wachten.

Het is voor veel mensen lastig in te schatten welke voeding- en suppletie het meest zullen opleveren bij het herstel van een burn-out. Het is daarom ook belangrijk om de eerst de oorzaak van de klachten goed te onderzoeken.

Als orthomoleculair therapeut kan ik jou helpen de oorzaak (of oorzaken) van je burn-out in kaart te brengen. Op basis van deze informatie en jouw leefsituatie, maak ik een persoonlijk behandelplan op het gebied van voeding, supplementen, beweging, ontspanning en mindset.